Những mô tả văn hóa về khủng long (Cultural depictions of dinosaurs) đã xuất hiện rất nhiều kể từ ngay khi từ khủng long được phát hiện vào thế kỷ XIX và khủng long đã được giới thiệu rộng rãi đến với công chúng qua những tác phẩm điêu khắc đồ sộ, trở thành yếu tố quan trọng trong giải trí, mức độ phổ biến về những sinh vật to lớn, đáng sợ trong các bộ phim quái vật, phim kinh dị, phim viễn tưởng, phim khoa học. Các loài khủng long phi điểu được giới thiệu đến công chúng qua những ấn phẩm đại chúng như trong sách vở, phim, chương trình truyền hình, tác phẩm nghệ thuật và các phương tiện truyền thông khác đã được sử dụng cho cả giáo dục và giải trí.
Theo tiêu chuẩn của con người, khủng long là những sinh vật có ngoại hình kỳ vĩ và thường có kích thước khổng lồ, với hình mẫu như vậy, chúng đã chiếm được trí tưởng tượng và tâm trí của con người và trở thành một phần lâu dài của văn hóa nhân loại, trong đó hình ảnh phổ biến bắt đầu từ văn hóa đại chúng (phim ảnh). Mặc dù hiện nay, giới khoa học và các nhà phê bình vạch ra rằng nhiều hình tượng khủng long trên phim ảnh (diện mạo, kích thước, hành vi, trí khôn như trên phim) là không chính xác so với thực tế với những gì khoa học đã phát hiện qua hồ sơ khảo cổ và những nghiên cứu về sinh học, tương quan sinh trưởng, các định luật vật lý học, động lực học, nhưng hình tượng của chúng từ phim ảnh vẫn được ưa chuộng.
Mantellodon tại Công viên Crystal Palace Mô hình khủng long tại Crystal Palace, Luân ĐônKhi khủng long mới được phát hiện, người ta háo hức muốn biết về chúng, tại thời gian với hiểu biết về còn hạn chế, chúng được minh họa như những con thằn lằn khổng lồ, đi bằng bốn chân một cách nặng nề. Sau đó, những họa sỹ vẽ những con vật khổng lồ này đứng thẳng như chuột túi, đi bằng hai chân sau hoặc đi bốn chân, đuôi dài quét đất, da xù xì, có vảy như da cá sấu. Ngày nay, nhờ sự tăng trưởng của cổ sinh vật học, con người đã có những cái nhìn mới lạ và thực tiễn hơn về loài vật kỳ diệu này. Khủng long không còn lờ đờ, ngưng trệ nữa. Chúng được miêu tả như những sinh vật năng động, tăng trưởng cao, giống chim hơn cá sấu. Tuy vậy, ở bất kể thời đại nào, khủng long cũng chiếm một phần không nhỏ trong tri thức, văn hóa truyền thống của loài người và để lại cho con người những cảm hứng đặc biệt quan trọng : kinh ngạc, sợ hãi nhưng thú vị .Mối chăm sóc phổ cập về khủng long đã bảo vệ sự Open của chúng trong văn học, phim ảnh và những phương tiện đi lại truyền thông online khác. Bắt đầu từ năm 1852 với một lần được nhắc đến trong tiểu thuyết Ngôi nhà ảm đạm ( Bleak House ) của Charles Dickens, khủng long đã được đưa vào một số lượng lớn những tác phẩm hư cấu. Cuốn tiểu thuyết năm 1864 của Jules Verne có tên Hành trình vào tâm Trái đất ( Journey to the Center of the Earth ), cuốn sách có tựa đề Thế giới đã mất ( The Lost World ) của Sir Arthur Conan Doyle năm 1912, bộ phim hoạt hình Gertie the Dinosaur năm 1914 ( kể về con khủng long phim hoạt hình tiên phong ), bộ phim mang tính hình tượng King Kong vào năm 1933, Godzilla vào năm 1954 và nhiều bộ phim khác phần tiếp theo, cuốn tiểu thuyết cháy khách nhất năm 1990 là cuốn Công viên kỷ Jura của Michael Crichton và bộ phim chuyển thể năm 1993 của nó chỉ là một vài ví dụ đáng quan tâm về sự Open của khủng long trong tiểu thuyết [ 1 ]Sự chăm sóc nhiệt tình của công chúng so với khủng long lần tiên phong tăng trưởng ở nước Anh thời Victoria nơi vào năm 1854, ba thập kỷ sau những miêu tả khoa học tiên phong về di tích lịch sử khủng long, một loạt những tác phẩm điêu khắc khủng long sôi động như thật đã được công bố tại Công viên Crystal Palace ở London. Những con khủng long ở Crystal Palace nổi tiếng đến nỗi cả một thị trường về những bản sao nhỏ hơn đã sớm nở rộ. Trong những thập kỷ tiếp theo, những cuộc triển lãm khủng long được mở tại những khu vui chơi giải trí công viên và viện kho lưu trữ bảo tàng trên khắp quốc tế để cho những thế hệ tiếp nối sẽ được hiểu biết về những loài động vật hoang dã mê hoặc này [ 2 ]. Đến lượt nó, sự thông dụng từ từ của loài khủng long đã dẫn đến nguồn hỗ trợ vốn công cộng đáng kể cho ngày khoa học về khủng long, và liên tục thôi thúc những tò mò mới, ở Hoa Kỳ, sự cạnh tranh đối đầu giữa những viện kho lưu trữ bảo tàng để lôi cuốn sự quan tâm của công chúng đã trực tiếp dẫn đến những đại chiến thù địch ( Cuộc chiến Xương ) [ 3 ]
Các mô tả văn hóa cũng đã tạo ra hoặc củng cố những quan niệm sai lầm hoặc không được chính xác về khủng long và các động vật thời tiền sử khác khi đối chiếu với hồ sơ hóa thạch, chẳng hạn như miêu tả không chính xác và ngược dòng thời gian về một “thế giới tiền sử” nơi mà nhiều loại động vật đã tuyệt chủng (từ động vật kỷ Permi là Dimetrodon đến voi ma mút cho đến người thượng cổ) lại sống cùng nhau (người tiền sử sống chung với khủng long) và cuộc sống của khủng long như những trận chiến đấu liên hồi, chúng như những con quái vật không làm gì khác ngoài chiến đấu cho tới chết; khủng long như tất cả các loài to lớn và khổng lồ; khủng long trông chừng như ngu ngốc và di chuyển chậm chạp, khủng long giống như thằn lằn và tất cả đều có vảy (không có lông) khi nhiều loài khủng long Velociraptor có lông.
Những ý niệm sai lầm đáng tiếc khác được củng cố từ những miêu tả văn hóa truyền thống đến từ sự đồng thuận khoa học mà hiện đã bị lật tẩy, ví dụ điển hình như khủng long là những con vật lờ đờ và không mưu trí. Các miêu tả về khủng long nhất thiết phải mang tính phỏng đoán như biện luận của nhiều tác giả, chính bới quy trình hóa thạch và những chính sách hóa thạch khác không bảo toàn được tổng thể những chi tiết cụ thể của sự sống, theo đó, bất kể sự phục dựng nào cũng là quan điểm của một nghệ sĩ rằng, để ở trong số lượng giới hạn của kiến thức và kỹ năng tốt nhất vào thời gian đó, nhất thiết phải lấy cảm hứng từ những bức vẽ khác đã được khoa học chứng tỏ. Hơn nữa, khủng long không bị tuyệt chủng do không hề đối phó với sự biến hóa khí hậu thông thường, một quan điểm được tìm thấy trong nhiều sách giáo khoa trước đây [ 4 ]
Các hình tượng[sửa|sửa mã nguồn]
Tượng khủng long bạo chúa được khắc họa như những gì miêu tả trong những bộ phim
Kể từ khi được mô tả lần đầu vào năm 1905, Tyrannosaurus rex đã trở thành loài khủng long được biết đến rộng rãi nhất trong văn hóa đại chúng. Nó là loài khủng long duy nhất thường được biết đến bằng tên khoa học đầy đủ Tyrannosaurus rex, và chữ viết tắt của nó T.rex cũng được sử dụng rộng rãi[5]. T-Rex là quái vật thời tiền sử thường được các nhà làm phim nhập khẩu về thời hiện đại nhất. Những ý tưởng phổ biến của loài khủng long nay có nhiều quan niệm sai lầm nhưng lại được củng cố bởi các bộ phim, sách, truyện tranh, chương trình truyền hình và thậm chí cả công viên giải trí. Các nhà làm phim Hollywood đã giúp loài khủng long bạo chúa trở thành minh tinh màn bạc[5].
Tyrannosaurus rex là một trong những quái vật nổi tiếng và dễ nhận ra nhất của nền văn hóa truyền thống đại chúng, đóng vai chính trong nhiều bộ phim, điện ảnh và phim tài liệu nhưng do sự ảnh hưởng tác động của văn hóa truyền thống đại chúng thì nhận thức của con người về loài động vật hoang dã đáng quan tâm này thường khác xa so với động vật hoang dã ăn thịt thực sự sống ở phía tây Bắc Mỹ 66 triệu năm trước. Bộ xương của loài động vật hoang dã hung ác này đủ để truyền cảm hứng kinh ngạc và quá bất ngờ cho khách thăm quan kho lưu trữ bảo tàng trên toàn quốc tế, nhưng chỉ riêng bộ xương là không đủ để tạo nên bức chân dung thực sự của kẻ săn mồi vĩ đại này khi còn sống vốn sẽ là một bức chân dung quá khác so với bức chân dung được khắc họa trong văn hóa truyền thống đại chúng .Không phủ nhận việc những tò mò khảo cổ cho thấy T-Rex là loài khủng long khổng lồ, dữ tợn, chúng có khối lượng xê dịch từ 5-9 tấn, cao tới 5 mét, và bộ hàm kinh khủng có lực cắn lên tới 1,5 tấn, đủ sức cắn đứt đôi cả 1 chiếc xe xe hơi 4 chỗ ngồi, bộ hàm kinh khủng của T-Rex là nguồn cảm hứng cho những đồn đoán về năng lực săn mồi của loài này. Chúng thường được miêu tả là kẻ giết người máu lạnh và có lực cắn chết người. Nhưng Tyrannosaurus rex là một loài ăn thịt trên đỉnh chuỗi thức ăn, săn mồi mặc dầu vài nhà khoa học xem loài này ăn xác thối, việc Tyrannosaurus ăn thịt hay xác thối là một trong những chủ đề gây tranh cãi nhiều nhất trong giới cổ sinh vật. Tuy nhiên, lúc bấy giờ Tyrannosaurus rex được là loài săn mồi thời cơ, triển khai cả ăn thịt và ăn xác thối, là một trong số động vật hoang dã trên cạn có lực cắn lớn nhất [ 5 ] .Trong phim ảnh, khủng long bạo chúa T-Rex là một loài khủng long ăn thịt can đảm và mạnh mẽ, sống trên đỉnh chuỗi thức ăn, một tên ăn thịt hung bạo, tàn sát vô tội vạ trong kỷ khủng long, phim ảnh luôn khắc họa khủng long bạo chúa là loài hùng dũng. Trong những bộ phim của Hollywood, đây là một con quái vật kinh hoàng săn đuổi toàn bộ mọi sinh vật sống để thỏa mãn nhu cầu cơn đói của nó. Tất cả những phần Công viên kỷ Jura và rồi sau đó là King Kong đều khắc họa T-Rex là loài quái vật săn mồi hung tàn và nhanh gọn, đuổi theo con mồi với vận tốc của xe đua công thức 1. Tuy nhiên sự nhanh gọn của T-Rex là điều ngoạn mục với một con vật có size như vậy và trong thực tiễn chỉ ra sinh vật này không hẳn oai hùng như phim ảnh đã tạo ra mà T-Rex không hơn gì một kẻ chuyên ăn xác thối, rình rập và cướp bóc chiến lợi phẩm của kẻ khác vì đôi chân trước của con quái vật quá ngắn, mắt quá nhỏ và vận tốc vận động và di chuyển quá chậm để nó hoàn toàn có thể trở thành một kẻ săn mồi [ 6 ] .Thực tế, T-Rex là những kẻ chuyên rình mồi để sống sót vì khung hình của nó quá đồ sộ, không thích hợp với việc săn đuổi con mồi, khi khối lượng càng lớn, độ linh động càng giảm theo cấp số nhân, cấu trúc khung hình với hai chi trước teo nhỏ, khủng long bạo chúa không hề xoay chuyển linh động vì thiếu trụ điều hướng lực, rồi thì phần thân trước với đầu lớn, cổ dài, phần thân sau có đuôi dài và nặng, được cân đối trên hai chân sau, khiến cho chúng không hề xoay trái và xoay phải nhanh gọn giống như môt người trưởng thành vác một thanh gỗ lớn trên vai thì không hề xoay chuyển một cách linh động được [ 7 ]. Hình ảnh thường được miêu tả về T.rex như một cỗ máy ăn thịt vô tâm truy giết mọi sinh vật băng qua đường chuyển dời của nó là không đúng chuẩn .Những bộ phim bom tấn của Hollywood như loạt phim Công viên kỷ Jura là nguyên do gây ra những ý niệm sai lầm đáng tiếc thông dụng về T.rex và cần phải bị đổ lỗi vì đã tạo ra một bức tranh có phần không đúng chuẩn về loài vật này. Sự thực là Tyrannosaurus không hề chạy nhanh hơn xe jeep, tầm nhìn của nó không dựa trên hoạt động và nó không gầm lên đắc thắng sau khi hạ gục một con vật, có lẽ rằng khủng long bạo chúa hoàn toàn có thể còn không gầm rú, nó không hề làm như vậy dù người ta thương mến tiếng gầm đầy tính hình tượng, đầy rình rập đe dọa được trao cho T.rex trong Công viên kỷ Jura nhưng khó đồng ý tính phi khoa học của nó. Họ hàng gần nhất còn sống của Tyrannosaurus hầu hết là chim ( và xa hơn là cá sấu ), không biết cất tiếng gầm, thay vì một tiếng gầm, T.rex hoàn toàn có thể tạo ra một tiếng kêu ầm ĩ đáng sợ mà hoàn toàn có thể đã đạt đến một tần số sâu đến mức nó hoàn toàn có thể được cảm nhận hơn là nghe thấy .
Tranh vẽ thông dụng về loài ăn mồi đáng sợ Raptor Thực tế, chúng là loài khủng long có lông vũ, to bằng con gà tây
Trong văn hóa đại chúng, trên phim ảnh, Velociraptor còn biết đến là Raptor được khắc họa là loài ăn thịt thông minh, săn mồi theo bầy. Velociraptor là một trong các chi khủng long quen thuộc nhất với công chúng vì những hình ảnh và vai trò của nó trong loạt phim Công viên kỷ Jura, nhưng Velociraptor trong bộ phim này có nhiều đặc điểm sai lệch thực tế, như lớn hơn nhiều so với loài có thực và lại không có lông vũ, có lẽ “Velociraptor” trong phim lấy loài Deinonychus làm mẫu[8].
Đã có bốn bộ phim tham gia vào loạt phim “Công viên kỷ Jura” và những chú “chim ăn thịt” (Raptor) vẫn được người hâm mộ yêu thích. Khán giả thích thú khi xem nhiều người trong số họ tập hợp mọi thứ từ những tay súng trường mặc quần áo kaki đến một con quái vật khủng long lai tạo. Các cuộc tấn công này có tổ chức, chiến lược hẳn hoi và ít nhất là trong ba bộ phim chúng đều dựa trên một chuỗi mệnh lệnh trong nhóm. Trông chúng như là một con sói khoác áo khủng long. Nhưng hành vi định hướng theo nhóm như vậy có được hỗ trợ bởi hồ sơ hóa thạch không còn là vấn đề.
Thực tế, con khủng long được gọi là Velociraptor trong những bộ phim và tiểu thuyết ” Công viên kỷ Jura ” được dựa trên một loài động vật hoang dã trọn vẹn khác có tên là Deinonychus và khi nói đến kích cỡ, có một khoảng cách rất lớn giữa hai loại. Velociraptor không lớn hơn nhiều so với gà tây nhưng con Deinonychus trưởng thành dài 11 feet ( 3,3 mét ) và hoàn toàn có thể nặng hơn 200 pound ( 90,7 kg ). Cả hai đều được phân loại là Dromaeosauridae, một họ khủng long ăn thịt giống chim. Deinonychus bắt đầu được phát hiện vào năm 1931 ở Montana, nhưng nó sẽ không được đặt tên cho đến năm 1969, xương của bốn con Deinonychus được tìm thấy rải rác xung quanh những bộ xương một phần của một động vật hoang dã ăn cỏ nhiều lớn hơn gọi là Tenontosaurus ,Nhà khoa học John Ostrom đã so sánh hiện trường vấn đề này với một bầy sói đang săn đuổi con mồi của nó. Theo giả thuyết, bốn con khủng long Deinonychus đã chết trong khi tiến công kẻ ăn thực vật to lớn trong một nỗ lực phối hợp nhóm. Sau đó, những thành viên khác trong đàn có lẽ rằng đã giết chết con Tenontosaurus ngoan cường đó. Nhận định của Ostrom đã ảnh hưởng tác động đến tác giả Michael Crichton, người đã viết những con Dromaeosaurs săn bầy vào cuốn sách tiên phong Công viên kỷ Jura. Khái niệm này từ đó đã chiếm được trí tưởng tượng của công chúng, nó có tác động ảnh hưởng đáng kể đến khoa học về khủng long. Người ta lập luận rằng nhiều kẻ săn mồi không phải Dromaeosaur như Tyrannosaurus và Allosaurus cũng hoàn toàn có thể săn theo bầy, cả Deinonychus, Velociraptor hay bất kể loài khủng long săn mồi không phải là dạng chim nào khác ( khủng long phi điểu ) đều hoàn toàn có thể hình thành từng bầy, săn bắt bầy đàn hợp tác giống như động vật hoang dã có vú là một hành vi cực kỳ hiếm và phức tạp .Người ta cho rằng móng vuốt ngón chân nổi tiếng của Deinonychus, Velociraptor và họ hàng của chúng là công cụ dùng để mổ bụng con mồi, những điều tra và nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra rằng móng vuốt sẽ được trang bị tốt hơn để chọc hoặc đâm thủng nên Dromaeosaurs hoàn toàn có thể đã sử dụng những ngón chân của mình để giúp chúng bám vào những nạn nhân to lớn. Đến những năm 2010, nó đã trở thành một tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ nổi tiếng. Tenontosaurus là một loài khủng long ăn cỏ dài 20 foot ( 6 mét ) sống long dong ở Bắc Mỹ vào đầu kỷ Phấn trắng. Tìm kiếm tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật của Tenontosaurus hết bức tranh này đến bức tranh khác đều thấy con vật tội nghiệp bị một đám ăn thịt xé xác, và không chỉ bất kể loài ăn thịt nào, kẻ tiến công trong những bức ảnh này phần nhiều luôn là Deinonychus, những kẻ săn mồi với chiếc móng lưỡi liềm, kẻ đã truyền cảm hứng cho những con ” chim ăn thịt ” ( Raptor ) của Công viên kỷ Jura .John Hammond ( nhân vật của Richard Attenborough ) hoàn toàn có thể đã nói dối, con khủng long được gọi là Velociraptor trong những bộ phim đó thực sự dựa trên Deinonychus, có một loài động vật hoang dã thực sự tên là Velociraptor sống ở Trung Á cách đây 75 đến 71 triệu năm. Tuy nhiên, nó nhỏ hơn rất nhiều so với những con quái vật trong ” Công viên kỷ Jura ” và những phần tiếp theo của nó. ” Chim ăn thịt ” của những bộ phim đó hoàn toàn có thể nhìn vào mắt một người đàn ông trưởng thành vì chỉ cao 28 inch ( 72 cm ) ở hông. Deinonychus cũng không hề đo được những con chim ăn thịt ở Hollywood, tối thiểu nó lớn hơn Velociraptor cỡ gà tây nay, người ta đã biết con vật cực kỳ nhanh gọn và rất năng động này dài hơn 11 feet ( 3,3 mét ), với chiều cao hông là 3,2 feet ( 1 mét ) .Cả Velociraptor và Deinonychus đều thuộc cùng một họ động vật hoang dã như loài Dromaeosaurs được tìm thấy ở Âu Á, Châu Phi và Châu Mỹ, có răng giống như dao, hộp sọ lớn và những chi dài, tối thiểu một số ít ( hoàn toàn có thể là tổng thể ) trong số chúng có lông vũ. Cuốn tiểu thuyết gốc ” Công viên kỷ Jura ” của ông, nền tảng cho bộ phim của Stephen Spielberg, diễn đạt những con ” chim ăn thịt ” tiến công con mồi của chúng theo từng bầy có tổ chức triển khai. Tuy nhiên, những nhà khoa học có nguyên do để thiếu tín nhiệm. Các loài động vật hoang dã văn minh theo thói quen săn mồi theo thói quen, có kế hoạch là khá hiếm. Có lẽ Deinonychus và những loài Dromaeosaurs khác phần nhiều là những kẻ cô độc, nhưng nhiều lúc lại trở thành những nhóm kiếm ăn bâu lại tranh thức ăn điên cuồng theo cái cách rồng Komodo thường làm là săn mồi đơn lẻ nhưng lại tụ tập tranh ăn cùng nhau .
Dilophosaurus được đúc tượng dựa vào những khắc họa trên phim ảnhDilophosaurus ( khủng long có mào ) đã Open một cách đáng nhớ trong phim Công viên kỷ Jura, sự hiện hữu của nó trong bộ phim Công viên kỷ Jura năm 1993 đã củng cố Dilophosaurus như một biểu tượng văn hóa đại chúng. Mặc dù Open đáng nhớ trong phim, nhưng những góc nhìn chính của mối quan hệ giải phẫu và tiến hóa của loài khủng long này cho đến gần đây vẫn chưa được biết đến và hoàn toàn có thể những khắc họa trên phim là không đúng mực, không có thực [ 9 ] và bị tác động ảnh hưởng đa số từ hình ảnh thực của loài Chlamydosaurus kingii ( thằn lằn cổ diềm ). Các bài báo khoa học khởi đầu miêu tả nó có một cái mào mỏng dính và bộ hàm yếu ớt, những đặc điểm ảnh hưởng đến diễn đạt của loài khủng long trong văn hóa truyền thống đại chúng .Con vật này đã Open trong tiểu thuyết Công viên kỷ Jura ( 1990 ) của Michael Crichton và trong bộ phim chuyển thể từ tiểu thuyết của Steven Spielberg. Để miêu tả Dilophosaurus như một kẻ săn mồi rình rập đe dọa mặc dầu bộ hàm có vẻ như yếu ớt của nó, người ta đã ý tưởng ra năng lực phun nọc độc của loài khủng long và Spielberg đã nhanh gọn đưa đặc thù hư cấu này vào bộ phim chuyển thể của mình mặc dầu có quan điểm cho rằng chúng không có khẳ năng phun nọc [ 10 ] [ 11 ]. Con vật có cái diềm cổ gập vào cổ, lan rộng ra và rung lên khi sinh vật này sẵn sàng chuẩn bị tiến công. Để tránh nhầm lẫn với Velociraptor trong phim, những nhà làm phim đã miêu tả Dilophosaurus chỉ cao 1,2 mét ( 4 ft ) nhỏ hơn rất nhiều so với size thực của nó [ 12 ] [ 13 ] [ 14 ]. Trên thực thế nó không phải là một loài khủng long nhỏ dựa vào mánh lới để khuất phục con mồi, Dilophosaurus là một trong những loài săn mồi trên cạn từng đi long dong trên hành tinh. Khác xa với loài sinh vật nhỏ bé, có nọc độc mà người theo dõi quen thuộc trong văn hóa truyền thống đại chúng, Dilophosaurus là một kẻ săn mồi can đảm và mạnh mẽ và là một trong những loài động vật hoang dã trên cạn sống ở Bắc Mỹ cách đây 193 triệu năm .
Kể từ khi được mô tả năm 1825, Iguanodon đã trở thành nét văn hoá phổ biến trên toàn thế giới. Hai công trình xây dựng lại của Mantellodon (được coi là Iguanodon vào thời đó) được xây dựng tại Crystal Palace ở London vào năm 1852 đã góp phần đáng kể cho sự phổ biến của chi này. Ngón tay cái của nó bị nhầm lẫn với sừng và chúng được miêu tả là bốn chân giống như voi, nhưng đây là lần đầu tiên một nỗ lực đã được thực hiện trong việc xây dựng các mô hình khủng long kích thước đầy đủ. Năm 1910, Heinrich Harder miêu tả một nhóm Iguanodon trong các thẻ thu thập cổ điển Đức về động vật hoang dã và tiền sử Tiere der Urwelt”.
Một số hình ảnh chuyển động có đặc trưng của Iguanodon. Trong bộ phim Dinosaur của Disney, một Iguanodon tên là Aladar đóng vai trò nhân vật chính với ba loại Iguanodontia khác như các nhân vật chính khác. Iguanodon là một trong ba loại khủng long truyền cảm hứng cho sự ra đời của Godzilla, hai con còn lại là Tyrannosaurus và Stegosaurus. Iguanodon cũng xuất hiện trong một số bộ phim Land Before Time cũng như các tập của loạt phim truyền hình.
Bên cạnh đó, Iguanodon cũng đã xuất hiện trong bộ phim truyền hình Walking with Dinosaurs (1999) do BBC sản xuất và đóng vai chính trong cuốn sách The Lost World của Arthur Conan Doyle cũng như trên Discovery Channel, Planet Dinosaur (được mô tả không chính xác là có thể chạy trên tất cả bốn chân và sống vào cuối kỷ Phấn trắng). Nó cũng có mặt trong bộ truyện Raptor Red của Bob Bakker (1995), như một con mồi của Utahraptor. Một tiểu hành tinh vành đai chính, 1989 CB 3, được đặt tên là 9941 Iguanodon để tôn vinh chi khủng long này.
Và vì nó là một trong những con khủng long đầu tiên được mô tả và là một trong những con khủng long nổi tiếng nhất, Iguanodon đã được xếp hạng như là một biểu tượng cho việc thay đổi nhận thức của công chúng và khoa học về khủng long. Các công trình tái dựng hình dáng của chúng đã trải qua ba giai đoạn: hình tượng sừng voi, bốn chân có màng săn bắt loài bò sát khác từng làm hài lòng người Victoria, sau đó là một kiểu động vật biết đi trên hai chân nhưng cơ bản vẫn còn sử dụng đuôi để nâng đỡ chính mình vào đầu thế kỷ 20, rồi hình tượng này lại bị lật đổ vào những năm 1960 bởi hình ảnh hiện tại hơn, linh hoạt và năng động hơn, về một con vật có thể di chuyển từ hai chân sang bốn chân.
Các tác phẩm[sửa|sửa mã nguồn]
Về phim ảnh:
- 100 Million BC (100 triệu năm trước công nguyên) (2008) (Mỹ)
- Adhisaya Ulagam (2012) (Ấn Độ)
- Adventures in Dinosaur City (1991) (Mỹ, Anh, Ý)
- Age of Dinosaurs (Khủng long tái sinh) (2013) (Mỹ)
- All Monsters Attack (1969) (Nhật Bản)
- Allegro non troppo (1976) (Ý) (2D animation)
- Anonymous Rex (2004) (Mỹ)
- Aquaman (Aquaman: Đế vương Atlantis) (2018) (Mỹ)
- Aztec Rex (Khủng long Aztec) (2008) (Mỹ)
- Barney & Friends (Barney & các bạn) (1992 – 2009) (Mỹ)
- Dinosaur (Khủng Long) (2000) (Mỹ) (Walt Disney)
- Dinosaur! (1985) (Mỹ)
- Dinosaurs (Phim truyền hình) (1991 – 1994) (Mỹ)
- Dinosaurs! – A Fun-Filled Trip Back in Time! (1987) (Mỹ)
- Dinosaurus! (1960) (Mỹ)
- Doraemon: Nobita’s Dinosaur (Doraemon: Chú khủng long của Nobita) (1980) (Nhật Bản)
- Doraemon: Nobita’s Dinosaur 2006 (Doraemon: Chú khủng long của Nobita 2006) (2006) (Nhật Bản)
- Doraemon: Nobita’s New Dinosaur (Doraemon: Nobita và những bạn khủng long mới) (2020) (Nhật Bản)
- Elmo’s World: Dinosaurs (2005) (Canada & Anh) (Mỹ)
- Harry and His Bucket Full of Dinosaurs (2005 – 2008) (Canada & Anh)
- Ice Age: Dawn of the Dinosaurs (Kỷ băng hà 3: Khủng long thức giấc) (2009) (Mỹ)
- Journey to the Center of the Earth (Lạc vào tiền sử) (2008) (Mỹ) (3D)
- Công viên kỷ Jura (Công viên kỷ Jura) (1993) (Mỹ)
- Công viên kỷ Jura III
- Thế giới bị mất: Công viên kỷ Jura
- Jurasic World (Thế giới khủng long) (2002) (Mỹ)
- Jurassic World Camp Cretaceous (2020) (Mỹ)
- Jurassic World: Dominion (2022) (Mỹ)
- Jurassic World: Fallen Kingdom (Thế giới khủng long: Vương quốc sụp đổ) (2018) (Mỹ)
- King Kong (1933) (Mỹ)
- King Kong (2005) (Mỹ)
- Little Einsteins: Quincy And The Instrument Dinosaurs (2008) (Mỹ)
- Stanley: Tyrannosaurus Wrecks (2001) (Mỹ)
- The Animal World (1956) (Mỹ)
- The Dinosaurs! (Phim truyền hình mini) (1992) (Anh)
- The Good Dinosaur (Chú khủng long tốt bụng) (2015) (Mỹ)
- The Land Before Time (Vùng đất tiền sử) (1988 – 2006) (Mỹ)
- Walking with Dinosaurs (Dạo bước cùng khủng long) (1999) (Anh) (phim tài liệu)
- Walking with Dinosaurs (Dạo bước cùng khủng long) (2013) (Anh, Mỹ, Úc, Ấn Độ)
- Barney trong Barney & Friends (1992 – 2009) (Mỹ)
- Taury trong Harry And His Bucket Full Of Dinosaurs) (2005 – 2008) (Canada & Anh)
- Egbert trong Ice Age: Dawn Of The Dinosuars (2009) (Mỹ)
- Shelly trong Ice Age: Dawn Of The Dinosuars (2009) (Mỹ)
- Yoko trong Ice Age: Dawn Of The Dinosuars (2009) (Mỹ)
- Butch trong The Good Dinosaur (2015) (Mỹ)
- Sharptooth trong The Land Before Time (1988 – 2016) (Mỹ)
- Bassasaurus Rex trong Little Einsteins: Quincy And The Instrument Dinosaurs (2008) (Mỹ)
- Tyrannosaurus Rex (T-Rex) trong Jurassic World (2015) (Mỹ)
- Tyrannosaurus Rex (T-Rex) trong King Kong (1933) (Mỹ)
- Tyrannosaurus Rex (T-Rex) trong King Kong (2005) (Mỹ)
- Tyrannosaurus Rex (T-Rex) trong Jurasic Park (1993) (Mỹ)
- Tyrannosaurus Rex (T-Rex) trong Walking With Dinosaurs (1999) (Anh)
- Tyrannosaurus Rex (T-Rex) trong Journey To The Center Of The Earth (2008) (Mỹ)
- Tyrannosaurus Rex (T-Rex) trong Doraemon: Nobita’s Dinosaur (1980) (Nhật Bản)
- Tyrannosaurus Rex (T-Rex) trong Stanley: Tyrannosaurus Wrecks (2001) (Mỹ)
Âm nhạc:
- Dinosaur (Album Animal) (Bài hát của Ke$ha) (2010) (Mỹ)
- Dinosaur (Album THRAK) (Bài hát của King Crimson) (1996) (Anh)
- Dinosaur (Album của Dinosaur Jr.) (1985) (Úc)
- Dinosaur (Album của B’z) (2017) (Nhật Bản)
- Dinosaur (Bộ tứ nhạc jazz) (2010) (Anh)
- Dinosaur Jr. (Nhóm nhạc rock luân chuyển) (1984) (Mỹ)
- Dinosaurchestra (Album của Neil Cicierega) (2006) (Mỹ)
- The Dinosaurs (Siêu ban nhạc Bay Area) (1986) (Mỹ)
- El Dinosaurio Pablo (Pablo The Dinosaur) (Bài hát thiếu nhi) (2009) (Tây Ban Nha)
Văn học:
- Dinosuars (Truyện ngắn của Walter Jon Williams) (1987) (Mỹ)
- Dinosaurs (Sách của Thomas R. Holtz, Jr.) (2007) (Mỹ)
- The Dinosauria (Sách phi hư cấu của David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska) (1990) (Mỹ & Ba Lan)
- El Dinosaurio (The Dinosaur) (Truyện ngắn của Augusto Monterroso) (1959) (Honduras)
- Dinosuars (Tuyển tập khoa học viễn tưởng của Martin H. Greenberg) (1996) (Mỹ)
- The Dinosaur (Sách của Anna Milbourne) (2004) (Anh)
Địa điểm:
- Dinosaur, Colorado (Thị trấn do luật pháp quy định) (Mỹ)
- Dinosaur Cove (Nơi chứa hóa thạch) (Úc)
- Dinosaur National Monument (Tượng đài quốc gia) (Mỹ)
- Dinosauria (Bảo tàng) (Pháp)
Loại hình khác:
- Dinosaur Comics (Truyện tranh trên mạng của Ryan North) (2003) (Canda)
- Dinosaur (Sinh vật trong game Dungeons & Dragons)
- Dempster Dinosaur (Xe chở rác của Dempster Brothers, Inc.) (1950) (Mỹ)
- Boeing X-20 Dyna-Soar (Chương trình không quân Hoa Kỳ) (1966 – 1968) (Mỹ)
- Dinosaur Bar-B-Que (Nhà hàng, địa điểm nhạc blues, chuỗi quán bar dành cho người đi xe đạp) (1988) (Mỹ)
- Dinosaur (Tàu ma ở Disney’s Animal Kingdom) (1998) (Mỹ)
- Allen A. Debus, Diane E. Debus, “Paleoimagery: The Evolution of Dinosaurs in Art”, 2002
- Allen A. Debus, “Dinosaurs in Fantastic Fiction: A Thematic Survey”, ISBN 0-7864-2672-1, 2006
- Zoë Lescaze (Editor), “Paläo-Art”, Taschen, ISBN 978-3836565844, 2017
- Alexis Dworsky “Dionsaurier! Die Kulturgeschichte”, ISBN 978-3770552221, 2011 (German, English summary)